Theorema XV
§ 70. Si cohaesio
corpusculorum corporis alicujus alteratur; contactus aut figura aut moles
corpusculorum mutatur.
Demonstratio
Ponamus mutata
corpusculorum cohaesione neque contactum neque figuram neque molem eorum
immutari, lateribus ergo iisdem plana contactus pristinis aequalia
formabunt, adeoque
pariter ac antea cohaerebunt. Quod quoniam contra hypothesin est; corpuscula
mutata eorum cohaesione, molem, figuram vel contactum mutare debent.
Corollarium i
§ 71. Si cohaesio ob mutatam
figuram aut molem corpusculorum alteratur; eorum mixtio etiam mutari debet (§
36).
Scholium
§ 72. Robertus Boyle, in
tractatu „De origine qualitatum et formarum", parte historica
sect. 2, expertum asserit se
fuisse, quod oleum vitrioli, Iiquor volatilis, et camphora, itidem corpus
integrum volatile, simul combinata ad volandum inepta evaserint, ita ut non
modo caput mortuum in retorta ignem satis violentum sustinuerit; verum etiam
per dimidiam horam in aperto candentique vase perdurare potuerit. Cornu cervi
per destillationem resolvitur in spiritus alcalinos, oleosos, pingues, salem
volatilem, oleum, salem fixiorem, oleum crassum, tenax, piceum, carbonem
solidum, non facile liquabile (Boerhaave in Elem. ehem. , tom. 2, processu
120), corpora a cornu cervi
cohaesione discrepantia. Allata haece producta aut per additionem miseibilium,
prout est in priore exemplo, aut per eorundem detractionem, sicut in
posteriore, alterata mole aut etiam figura quae in eorum corpusculis
dantur, differunt
