cula ab; particula
vero ab movebitur circa centrum
suum secun-dum eam directionem, versus quam retardatur a particula cd, hoc est
utraque
movebitur motu gyratorio. Нас ratione singulis particulis, quae in piano
frictionis constitutae sunt, in gyrum actis, etiam reliquae
particulae, corpora
AB et CD constituen-tes, propagata
frictione in motum gyratorium excitantur. Hinc igitur patet, qui fiat, ut
corpora solida per frictionem mutuam incalescant; denique sequentia corollaria
eliciuntur. 1)
Phae--nom. 2. Quo fortius fricandae superficies corporum AB et CD
comprimuntur,
quoque celerius juxta se invicem moventur, eo validius particulas ab et cd ad
motum gyratorium
sollicitari, eoque celerius corpora ipsa incalescere. 2) Phaenom.
3. Quo-niam corporum
liquidorum particulae levissime inter se cohae-rent, et Ioco facillime cedunt,
particulae igitur ab et cd, si fuerint in superficiebus corporum liquidorum,
cedendo sibi invicem, eum motum gyratorium concipere nequeunt, quem solidis
affixae acquirunt. Hoc autem efficitur, ut non solum fluida per
frictionem, quae
inter massas liquoris exagitati exoritur, sed ne *olida quidem, quam diu
superficies liquido corpore delibutas habent, unquam sensibiliter incalescant.
§ 16
Phaenom.
4. Quando virga ferrea
longiore fricatur clavus, tum singulae particulae in superficie virgae
constitutae impin--gunt in particulas clavi, sibi obvias. Quoniam autem
superficies virgae radens major est, quam superficies clavi, major ergo vis
particularum impingit in superficiem clavi, quam in superfi-ciem
virgae; consequenter
particulae clavum constituentes, cre-brioribus ictibus exagitatae, promptius
in motum gyratorium «xcitari debent, quam particulae, ex quibus virga constat.
Unde mirum non est, clavum prius incalescere, quam virgam.
