§ 17
Phaenom.
5. Ferrum frigidum ubi
exagitatur malleis, prae-sertim ad angulos obliques illisis, pars massae
ferreae malleo impetita cedit, juxta sibi vicinam, quae ictum non
sensit, pelli-tur,
et non secus ac corpus aretissime alteri superficie tenus
applicatum, validissimoque
superincessu radente incedens eam fricat; ingruente vero frequentiore ictuum
impetu, frictio inter exagitatas ferreae massae partes multiplicatur, motusque
gyra-torius particularum ferri usque adeo increscit, ut illud aliquando ad
rubedinem ignescat. Phaenom. 6. Non aliter fit, quando
bacillus quicunque metallicus, non elasticus praesertim, reci-procis
inflexionibus multoties ineurvatur: etenim in latere ejus convexo partes massae
secundum directiones contrarias distra-huntur, juxta se invicem superincessu
radente serpunt, fricantur, . gyrantur, et curvatura bacilli incalescit.
§ 18
Phaenom.
7. Si corpus magis calidum
A est in contactu cum
alio corpore B, quod est minus calidum, particulae corporis A in contactu
constitutae,
quoniam celerius gyrantur, quam particulae corporis В illis contiguae (§
13), celeriore igitur
rota-tione accelerant motum gyratorium particularum corporis B, scilicet partem
motus
sui illis communicant; adeoque tantum his decedit, quantum accedit illis: hoc
est, quando particulae corporis A motum gyratorium particularum corporis В
accelerant, suum
tardiorem reddunt. Hinc fit, ut corpus A, per con-tactum calefaciens corpus
B, ipsum refrigeretur.
§ 19
Phaenom.
8. Ceterum particulae
corporis В in superficie contactus
motae contingunt alias particulas ejusdem corporis, a superficie contactus
remotiores, quae motu
suo per mutuam
