concipiendum et
amittendum sunt tardiora, quam illa, quae molliora sunt.
§ 23
P h а e n о m. 12. Particulae corporum
calidorum quoniam gyran-tur, rationi itaque consentaneum est, eas motis
superficiebus suis in se invicem agere, adeoque unamquamque ab alia sibi
vicina pelli, eo fortius, quo motus gyratorius est pernicior. Huic
repulsioni quoniam contraria est cohaesio particularum, idcirco una earum
alteri derogat, atque adeo crescente motu gyratorio cohaesionem particularum
minui oportet. Unde minime mirum est vi caloris solidorum etiam corporum
duritiem debi-litari, imo ita infringi, ut prorsus tollatur particularum
cohaesio, quorum prius in liquefactis, posterius in resolutis in vapores
experimur.
§ 24
Hinc sequitur 1) liquiditatis et
fluiditatis corporum causam esse motum particularum gyratorium, cujus vis
repulsiva auffielt ad illarum cohaesionem eousque infringendam, donec vel
libere juxta se invicem labi et diffluere possint, vel sublato prorsus earum
nexu per auras dissipari. 2) Evaporationum et exhalationum causam plerumque in
eo
consistere, ut pro vario aeris statu, varia vi coneurrente calorifico, eoque
centrifugo simul motu, particulae corporum avulsae dissipentur. 3) Corpora
fluida et
liquida Semper calorem in se, licet minimum, habere, quantumvis
frigida appareant.