quo
major superficies
exponitur corpori agenti vel resistent!, et contra. Quoniam autem superficies
corporum similium sunt in duplicata, soliditates vero in triplicata ratione
diametrorum; igitur rursum evidens est, quare corpora calida ejusdem generis
sub majore volumine in eodem medio ambiente, e. g. aere, tardius
refrigerantur, frigida
vero tardius calefiunt, quam sub volumine minore.
§ 22
Corpora mota et
quiescentia resistunt pro ratione inertiae quae gravitati proportionalis
est. Particulae
igitur graviores difficilius eadem vi in motum excitantur, vel motae
retardantur, quam quae leviores sunt. Iterum ergo perspicuum est, unde fiat,
quod corpora frigida specifice graviora in eodem medio calido tardius
calefiant, calida vero in eodem medio frigido tardius refrigerentur, quam
specifice leviora.
§23
Particulae corporum
calidorum quoniam gyrantur, rationi igitur conseritaneum est, eas motis
superficiebus suis in se invicem impingere, adeoque unamquamque ab-alia sibi
vicina pelli, eo fortius, quo motus gyratorius est pernicior. Huic
re-pulsioni quoniam contraria est cohaesio particularum, consequenter una
earum alteri derogat, atque adeo crescente motu gyratorio cohaesionem
particularum minui oportet. Unde minime mirum est vi caloris solidorum
corporum cohaesionem debilitari, imo prorsus tolli, quorum prius in
fusis, posterius
in sublimati* corporibus experimur.
