§ 12
Haec omnia
evidentissime demonstrant vim aeris elasticam a fluide aliquo inter ejus
particulas diversante proficisci non posse. Cumque dicta vis pro ratione
densitatis materiae aeris propriae, caeteris paribus, crescere et decrescere
soleat; dubi-tandum itaque non est illam ab immediata quadam mutuaque atomorum
ejus actione proficisci.
§ 13
Corpus unum in alterum
immediate agere nequit, nisi ipsum contingat; atomi igitur aeris, ubi in se
mutuo
immediate agunt, in contactu sint, necesse est. Porro quoniam aer noster
atmo-sphaericus vi externa adactus tricesies amplius minore spatio comprehendi
potest; ideirco inter atomos ejus dantur interstitia, a propria materia ejus
vacua, quibus plurimae ejusmodi atomi contineri possunt; unde illae in
contactu non sunt. Duae istae apparenter contradictoriae, verissimae
tarnen, propositiones
con-ciliari aliter nequeunt, nisi hi duo contrarii Status atomorum aeris
tempore distinguantur; nempe
ut ipsae alternis vieibus illos subeant. Alternatio vero istiusmodi ita fiat
necesse est, ut nec in omnibus atomis simul idem Status contingat, nec
sen-sibile aliquod tempus duret. Alterum enim stupendas in exten-sione
mutationes
saepius produceret, alterum vero efficeret, ut expansiones aeris tardae
nimium et otiosae redderentur. Patet igitur atomos aeris singulas
insensibilibus tempusculis cum aliis sibi vicinis confusa reeiprocatione
collidi, et cum aliae in contactu sunt, alias tum a se invicem resilire et
in reliquas vici-niores tandem ineurrere, denuo resulturas, ita ut ejusmodi
fre