§
26
Аёг tamdiu persistere
potest elasticus, quamdiu causa ela-teris, hoc est mutua atomorum
arietatio, non
cessat. Contra vero sublata quocunque modo hac actione, elaterem ejus etiam
tolli necesse est. Si igitur atomi aeris singulae seorsum, vel paucae simul
particulis alicujus corporis inter se satis cohae-rentibus in earum interstitiis
ita comprehendantur, ut nec illas a cohaesione separare nec in se invicem
agere possint, aerem tum vi elastica orbari debere dubium non est. Porro
cohaesione particularum corporis illius sublata, atomi aeris sibi relictae
elasticam virtutem denuo recuperabunt. Et, si particulae corporis, quae
aerem hac ratione in poris captivum detinuerunt, diametros habent minores iis
distantiis, quas percurrunt atomi aeris liberae tremulatione qualibet; tum
аёг, ex poris liberatus, in
spatium expandetur majus, quam quod corpus occupat, in cujus poris latitabat.
§
27
Id vero jam olim re
ipsa experti sunt viri celeberrimi et de orbe litterario optime meriti Robertus
Boyle, Hermannus Boer-haave, et recentius clariss. Halesius, qui subtilem
et elasticam illam materiam, ex corporibus resolutis productam, aerem
appellare
non dubitaverunt. Et nosmet ipsos multiplex experientia docuit
idem, praesertim
ubi ex solutione cupri, aqua forti insti-tuta, elasticum fluidum, copiose
productum, verum aerem esse
