cavos, cum tubulis crassis angusti
luminis
[fig. 1, 2,
3, 4], quos aqua repletos exponebamus magno, qui hac* hyeme
saeviebat, frigori.
Conglaciata aquae portio, quae quasi crusta quaedam latera cavitatis
occupabat, singulos globos disrupit, praeter eos, quorum foramen conglaciata
prius aqua non satis obturatum fuit, ideoque vi glaciei internae cylindrus
glacialis d ex lumine extrudebatur. Disruptio facta est secundum varias
directiones,
plerumque tarnen secundum longitudinem tubuli, ut in figuris 2, 3, 4
ostenditur lineis. mm. Post ruptionem reliquum
aquae effluebat et cavitatem с relinquebat.
§ 5
Hujusmodi globorum
vitreorum mcximus, quem adhibuimus, habebat diametrum 26 linearum Parisini
Regii
pedis, diameter
cavitatis erat 8
linearum, crusta
glacialis 1-1 lineas circiter crassa
(hanc mensurare cum debita accuratione
non potuimus ob
inae-qualitates, quas effluentis ex medio с residuae aquae
repentina ad ipsam crustam congelatio, praesertim in parte interiore
crustae, produxerat,
et crassitiem illius augebat; maximam tarnen, quam fieri potuit, hic
assumimus), adeoque diameter cavitatis in crusta erat 5 linearum. Hinc per
calculum deducitur planum ruptionis, excepto tubulo, fuisse 480 lineas .
quadratas, planum
circuli maximi, quem habere debet globus ex crusta glaciali formatus,
41
lin. quadratas. Cylindrus
vitreus, щ
pollicis
Rhenani ruptus
est 150 libris, **
unde per
calculum deducitur cylindrum vitreum, 1 pollicem Regium Parisinum in diametro
habentem, rumpi
de-bere 2572
libris;
adeoque cylindrum, cujus planum ruptionis est 480 lin. qu. , ad
ruptionem requirere libras 10925 circiter.
* Anno 1749.
**
Muschenbroeck in notis
ad experimenta Academiae del Cimento р. P.