§ б
Si aqua integra in
cavitate globi vitrei conglaciata fuisset, vis glaciei disrumpens aestimanda
foret ex piano circuli, cavi-tatem integram bifariam dividentis; sed quoniam
in medio re-mansit aqua a conglaciatione libera, quae idcirco non produce-bat
aerem, nec agebat in vitrum; aestimari ergo vis agens debet ex piano circuli
maximi, quem habere debet globus ex crusta gla-ciali formatus, quod est
aequale 41 lineis quadratis. Columna
mercurii aereae aequipollens 41 linearum quadratarum basi incumbens, 28
pollices alta, ponderat
grana 40242,
seu
libras 4 et grana 3378. Hinc si aqua in crustam
conglaciata vel integra, esset aer, condensatum fuisse oporteret in circiter
spatii, quod in atmosphaera occupat, ut globum hunc disrumpere po-
tuisset. Unde
si densitates aeris elateri proportionales essent, aquam se ipsam l\ plo
specifice reddi
graviorem necesse foret, cum in glaciem converteretur; quod cum absonum
sit, non
obscure igitur apparet cum Bernoulliana deductione nostram magnopere consentire.
§ 7
Suspectam esse materiam
vitri ingenue fatemur, nempe eam rumpi posse etiam ob repentinam
refrigerationem sine conglaciatione aquae in cavitate globi. Verum tarnen hoc
experimen-tum, duobus aliis globis vitreis aqua repletis et frigori expositis,
repetitum fuit, eodem semper successu, cum plerique ejusmodi vitrei globi
alii, cavi et ab aqua vacui, cum illis simul frigori expositi, sine
ruptionis damno perstiterint. Unius diameter erat
