М.В.ЛОМОНОСОВ ТОМ 2 ТРУДЫ ПО ФИЗИКЕ И ХИМИИ

repraesentat figura 4. Cum vero acidus spiritus cum alcalino sale confunditur, tum particula illius С [fig. 5. ] contingit quam-primum particulam B* terreae moleculae A in alcali adhaeren-tem, versus hanc juxta В (per ^b hypothesim in prolegom. fund. 2) volvitur, in spatiolum D inter В et E irruit, aerem in hoc delitescentem elidit. Hic vero ex pluribus poris expulsus in bullulas coit, in spumam expanditur, et particulae per ejusmodi conflictum et frictionem calorem coneipiunt. Acidi particula C, si pura est et ab aliis prineipiis libera, magis cum acida parti­cula В congruit, adeoque violentius in spatiolum D penetrat profundiusque. Contra, si phlogisto vel alio prineipio connexo ⁰ sociata, tarn alte inde ingredi tamque firmiter inibi haerere nequit. Quo fit, ut nitrosum acidum, impediente phlogisto, minore vi alcali suo inhaeret, atque adeo puriore acido univer­sal! excutiatur necesse est. ^a Porro particulis acidi spiritus hac ratione, inter se homogeneis, alcalino sali insidentibus, ut fiat corpusculum salis medii [fig. 6], prioris activitas coercetur et acor obtunditur; posterioris asperitas exaequatur, minuitur cor-rosivitas, proditque sal medius naturae mitioris, ita ut pene-trantissimus nitri spiritus et aere alcali in corpus non ita^e sapidum concrescant.

§ 25

Corpuscula nitri ita comparata si sphaericam fäguram, quam plerumque minima naturae in cumulum congesta affectant, habere