mentes atque animos ad contemplationem
meteororum, electri--corum
praesertim, intenderunt. Hos meditando potius quam pericula faciendo e
longinquo secutus, quantum proficere potui, ex-ponam breviter, quam
temporis ratio et vestra patientäa ferat.
Duplici artificio vim electricam excitari in
corporibus, fric-tione
scilicet et calefactione, Physicis compertum est. Phaeno-mena et leges, quae
electricitatem, in gremio naturae; natam, comitantur, ex asse congruunt cum
iis, quae arte produci solent. Cum vero naturae ingenium in phaenomenorum
varietate pro-digum, in causis eorum parcum sit, cumque iidem prorsus
effectus ad easdem causas sint referendi: idcirco dubio procul est, naturalis
in aere electricitatis easdem esse causas, nempe frictionem et
calfactum; alterutrum
vel utrumque simul. Quis enim vapores per aerem volitantes sole calefieri, et
aeris meatu collidi dubitabit? nemo equidem, nisi qui et radios solis et
volubilem aeris naturam in dubium vocat. A calore igitur et collisione vaporum
electricam virtutem in atmosphaera generari posse, manifestum est. Videndum
porro incumbit, utrum re vera hoc fiat; et quidem primo, numquid radii solis
blando tepore halitus in atmosphaera pendulos reddant electricos. De
haliti-bus in frigida atmosphaerae regione affirmari id non tarn facile potest,
quam de iis corporibus, quae prope superficiem telluris sunt, praeter
Boyliana experimenta, ex ingenio quarundam plan-tarum, quod constantissime
servant, conjectare licet. Praeter-eundum existimarem hic
heliotropia, antiquis
Poetarum fabulis celebrata magis, quam naturalis Historiae scriptorum fide
pro™ bata, quod solis cursum continuo scquantur: cum id non ita
Semper contingat; verum
tarnen äuget suspicionem electricae in illa actionis aliarum plantarum mirus
cum solis cursu con~ sensus. Argumentis enim quotidianae observationis
indicatur, plantarum papilionacei, ut vocant, generis folia, quae diurnis
Jioris patula sunt, post solis occasum claudi complicata, eoque