§ 9
Demonstravi olim
vanum
esse ignem elementarem* aut stilo recentiorum, materiam calorificam, nempe
illam vagabundam, sine ulla suspicione vel tantillum probabilis causae ex uno
corpore in aliud demigrantem; ostendi etiam calorem consistere in motu
gyratorio corpusculorum materiae cujusque, praesertim vero cohaerentis corpora
constituentis. Quae mea sententia, quoniam a cavillationibus est
defensa, futilia
partim refutata partim contempta sunt, ** atque systema meum de calore et
frigore nova obtinuit nuper argumenta. *** Idcirco illud pro fundamento
sequentis demonstrationis ad stabiliendam sphaericam figuram corpusculorum
ponere nullus dubito.
§ 10
Cum itaque
particulae
corporum calidorum moveantur motu gyratorio; supponamus ergo illas non esse
sphaericas, sed alte-rius cujusvis. figurae: exempli
gratia, cubicae. Sequetur inde ipsa
tum" angulis, tum lateribus planis esse in contactu; hinc autem, 1)
cohaesionem omni
momento in corporibus mutari debere: cum planis sibi appositis multo fortius
cohaereant, angulis vero sese contingentia nullum fere nexum habeant, necesse
est. 2) Quoniam diagonalis, et
omnes quae ad Iatera corpusculorum angulos constituunt lineae erunt illis
longiores, necessa-rium etiam erit, ut corpora sensibilia quolibet momento
exten-sionem mutent, atque continua tremulatione concutiantur, eo vehementius,
quo calor est major. Cum autem utrumque sensi-bus testibus non existat in
corporibus: angulosam ergo et aliam
* In diss.
De caus.
caloris et frig.
, Nov.
C, t. I. '* Vide Nouvelle Bibl.
germ.
, t. VI.
* In oratione de origine
lucis,
p. 12.
a В
оригинале явная опечатка cum.
