§ 69
Sic de Tellure
cogita. Cum
alii istiusmodi magnetes, mempe corpora mundi totalia, ІІН praesertim
viciniora in
sphaera acti-vitatis ejus versantur; pro vario situ suo, vario modo
magne-tismum ipsius turbant, qui pro diversa nobilitate partium Telluris
diverse modificatur, atque adeo hac ex causa pro diversitate locorum et
temporis directio acus magneticae variat. Si enim integra massa Telluris esset
homogenea; magnetismus quoque ratione situs vicinorum planetarum tantum eodem
modo passim mutaretur; aut si illorum situs idem persisteret, variatio
magne-tismi non temporum, sed solum locorum esset.
§ 69a
Meditationes meae eo
hic respiciunt, ut navigantium, imo et terra peregrinantium, attentio
excitetur, ad cujuslibet tractus Telluris, quo aditus patet, magnetismum
explorandum. Nam sine observationibus, quantumvis multis et
fidis, universalem
theo-riam de variatione acus magneticae condi non posse clarissime patet. Ad
frequentes observationes, quae sudo praesertim caelo et sedato mari
instituendae sunt, amussium meum (§ 58) descrip-tum usurpandum et excolendum
commendo.
§ 70
Caeterum non inutile
fore existimo, si exemplo Hiriano et aliorum instituantur experimenta circa
varias terrellas, non eo consilio, ut perfecta similitudo phaenomenorum
magnetismi cum nostra Tellure reperiatur: nam heterogenea natura partium
a В
подлиннике § 69 повторяется.