sensibilis prodiret, et
арех foci esset extra
aperturam tubi, sive potius extra cylindrum radiorum, qui aperturae speculi
objectivi tanquam basi incumbunt. Quibus ita comparatis facile potest Jens
ocularis more debito focum excipere, radios in situm parallelen redigere, et
objectum pro ratione focorum amplificatum oculo exhibere. Id quod die 15 Mail
anni hujus re vera
exper-tus sum adhibito speculo metallico, quod olim Leitmannus, pro tubo
Nevtoniano construendo, paravit. Primum hoc tentamen, cum felicius, quam
sperarem, successisset; non tantum magno mihi solatio, ex morbo gravissimo
revalescenti, fuit; verum etiam vires et animum auxit ad majorem et meliorem
istiusmodi machi-nam astronomicam construendam, in quo opere
exequendo, quantum
effeci, spectandum huic celeberrimo coetui exhibeo.
Post delineationem et
descriptionem novae hujus machinae astronomicae recensenda hic sunt necessario,
quae hucusque in tubis catadioptricis Nevtoniano scilicet atque Gregoriano
desi-derari mihi videntur, ad res coelestes meliore cum successu armato oculo
contemplandas. Denique illa commoda subjungenda sunt breviter, quae ex hoc
invento sponte resultant.
Ad speculi minoris
accuratam et speculo objectivo aptam ephaericitatem obtinendam requiritur summa
artificis industria, quae si praeter difficultatem conficiendi
ipsum, ansam, cui
anne-xum in axi tubi haeret, cochleas, quibus in situ requisito sisti debefc,
consideres, plus laboris et circumspectionis requirit, quam reliqua
omnia, quae
ad tubum construendum et movendum necessaria sunt. Hinc cum hujus artis periti
pauci, et simul ad rem attenti reperiantur; mirum non est, tubos
catadioptricos esse raros; ideoque caros, ita ut non quilibet, rei
astronomicae deitus, ejusmodi machinam sibi comparare possit, unde magnum
obstaculum successibus illorum oritur; et quod maxime dolen-dum est, fit
istud nostro aevo distinctissima de astris doctrina illustrato.
