non solum ad hanc societatem, non
tantum ad consecratam studiis hanc juventutem, sed ad cujusvis ordinis atque
conditionis cives, totumque
Russiarum Imperium, atque adeo ad Universum genus humanum
spectat. Quandoquidem
non solum nos, sustentati Augustae liberalitate, quidam in perscrutandis
naturae mysteriis, mirabilibusque operibus sapientissimi Creatoris
contemplandis, operam nostram collocamus, alii instituendo studiosam
juventutem, germinantem jam segetem, laboribus nostris responsuram, laeti
sentimus; non solum discentes largitate Autocratoris nostrae
nutriti, omnibusque
necessitatibus provisi, unice litterarum studio invigilare possunt; verum
publica felicitas proponitur. Non locus est ullus in Russia, a Petro
illustrata, ubi non fructum ferre possint scientiae; non homo est unicus, qui
non commoda sibi ab illis praestolari queat. Quid sanc-tius quidve magis
salutare esse potest, quam perpendendo Dei opera, altissimam gloriae ejus
sedem mentis oculis contueri, ac majestatem, sapientiam et potentiam ejusdem
depraedicare? hunc autem in finem patefacit Astronomia vastissimum ejus
opificium, mundum hunc adspectabilem, et stupendorum illius operum multiplex
artificium ostendit Physica, atque uberrimam materiam offert ad cognoscendum
et celebrandum Creatorem ex operibus ejus. Quid utilius humano generi est ad
communicanda mutua commoda, quid navigantibus tutius, quid magis commodum
peregrinantibus,
quam novisse situm locorum, fluviorum cursum, distantias
urbium, amplitudinem,
uberta-tem et confinia regionum, mores, consuetudines, regiminaque
populo-rum? haec clarissime ostendit Geographia, quae universi terrarum orbis
vastitatem uni conspectui subjicit. Quid ardentius militares animos ad
splendida facinora et ad Patriam ab hostium impetu strenue propugnandam
accendit, quam magnorum exempla Heroum? horum vero memoriam repetit Historia
atque Poesis, quae vivis coloribus depicta praeterita, ut praesentia
ante oculos sistit; utriusque beneficio celebranda magnorum Principum facta ex
voracissimis invidiosae vetustatis faucibus eripiuntur, Quid excellentius
mente concipi potest, quam id, quod dirigit rationem, rectam monstrat
voluntati viam, compescit affectus, et naturae atque civitatis leges firmat?
at id Philosophia praestat. Quid homini vita sua est carius,
