tis
passim jam receptis
diversa, in diem proferam. Quamobrem necessarium esse duco, primo eorum
consilio uti, quorum Judicium magnis rebus crebro exercitatum, et auctoritas
meritis com-parata est. Cum vero in Те, vir humanissime, super haec omnia
etiam
propensam in me voluntatem Tuam sciam; nullus itaque dubito, quin ea, quae
limatissimo judicio Tuo examinanda pro-pono, aequo animo accipias, et ubi ea
parum valido pede niti deprehenderis, hallucinationem candide, ut
soles, indicare
non graveris. Ante omnia vero id in medium producere lubet, quod primo in
limine scientiae naturalis sese offert.
Principia
Chymica, atque
adeo omnia, quae per interioris Physices campum late diffunduntur, ad
certitudinem reducere conanti quasi murus quidam viam mihi praecludit, illud
in genere affirmatum, universim receptum et apud plerosque axiomatis nomen
sortitum, scilicet, densitatem materiae corporum cohaeren-tis proportionalem
esse eorundem gravitati. Quod equidem in cor-poribus homogeneis obtinere non
habeo ambiguum: qui enim dubitare possim uni pedi cubico aquae simplum, duobus
duplum et materiae et ponderis inesse, non secus ac duos pedes cubicos aeris
communis in spacium unius pedis cubici compressos dupli-cato pondere et dupla
materiae densitate gaudere. Verum id in cor-poribus heterogeneis locum habere
nuspiam satis evictum inve-nio, et, si pro vero assumo, phaenomenis rerum
naturalium parum consonum esse deprehendo. Omnem assensum praebeo, cum apud
viram summum Isaacum Newtonum lego: Aer densitate duplicata in
spacio etiam duplicato fit quadruplus, in triplicato sextuplus; idem
intellige de nive et pulveribus per compressionem vel liquefactionem
condensatis («Princ. Phil. nat. math. » def. 1). At iis, quae ibidem
sub finem in sensu generali leguntur: inno-tescit massa per corporis cuiusque
pondus; subscribere nondum possum« Siquidem cum а particulari ad
universale nil inferri possit: idcirco nec id, quod de homogeneis jure
praedicatur, etiam heterogeneis convenire necessum est. Quamvis autem (ibid. ,
libr. 11, Sect. VI, prop. XXIV) demonstratio theorematis
exhibetur quo quantitates materiae ex pondere aestimari debere