affirmat; inde tarnen
in Universum id verum esse non video. Etenim omnis demonstrationis illius vis
nititur
experimentis circa collisionem corporum funependulorum institutis. Quae
equidem omni cum cura ab eo facta esse non dubito; verum in hoc ne-gotio vel
corpora homogenea diversae magnitudinis, vel heterogenea adhibuisse
eum, certissimum
est. Si prius; nil theo-remate illo verius et demonstratione evidentius esse
faterer, si in Ulis notio corporis, homogeneitatis notione esset determinata;
sin vero posterius, tum equidem quantitatem materiae in corpo-ribus
heterogeneis, quae ad ea experimenta adhibuerat, ex pondere illorum
aestimavit, et id, quod demonstrandum erat, jam pro vero assumere sustinuit.
Fateor id officere nihil legibus, quibus vires corporum determinantur ex
eorum celeritate con-spirante cum eorundem resistentia: quocunque enim nomine
haec veniat, Semper
apud mechanicos pondere aestimari solet, qua communi mensura
adhibita, nullum errandi periculum circa deter-minandas magnorum corporum
vires timeri potest; verum tarnen in explicandis phaenomenis, quae a minimis
rerum naturalium dependent, id non temere admittendum esse censeo, si non in
errore versari velimus. Adoptata enim in Physicam hac thesi sensu generali
intellecta, quid sibi non fingere coguntur ii, qui ex natura minimorum
corpusculorum, qualitates corporum parti-culares explicare aggrediuntur. Non
pauca sane, quae inter se pugnant, in uno eodemque corpore posita, etiam
apud cordatos viros legere contingit, at quae ab ingeniosissima naturae
simlici-tate abhorrent, plurima. Mihi equidem id usu evenit, ut, post
consumptam omnem cur am in confingendis corpusculorum figuris, quae et
explicandis qualitatibus corporum particularibus conve-nirent, et receptae Uli
in Physicam thesi non officerent, me omni laboris industriaeque fructu privari
intellexerim. Longum esset enumerare singula, quae obstant, quo minus
materiam corporum ubique eorum ponderi proportionalem esse agnoscere
possim; quamobrem
nonnulla, quae majoris momenti mihi visa sunt, pro-pono; et primo quidem
dari corpora specifica gravitate maxime discrepantia, ejusmodi tarnen
qualitatibus praedita, ex quibus
