372 Труды по физике и химии. 1738-^1746
гг.
§ 37
Qui aerem ex
metallo
cumulatim prorumpentem durante solutione considerat, facile concedet, eum
magnam partem spatii in vesica collo vitri alligata occüpasse (§ 25). «Non
equi-dem negamus,
surgentibus ex cupro bullis et per spiritum ad superficiem ejus tendentibus
aeris particulas, per menstruum disseminatas, accrescere, simul vesicam
ingredi eamque distendere; verum tarnen hoc süb initium solutionis fieri solet.
Etenim, eadem diutius durante, bullae, ex metallo propumpentes, non solum
minus ampliores redduntur, verum etiam prorsus evanescunt, priusquam
superficiem menstrui attingunt, avido nempe aeris menstruo (§ 25), b
eas
rursus per porös distrahente; id vero non solum in cupro, verum etiam in
plumbo et mercurio solutioni exposito observavimus. Eo autem fit, ut non
minor copia aeris c in metallo renati per porös menstrui rursus
dispergatur, nec vesicam ingrediatur, quam initio solutionis bullis
surgentibusd in illam accedit. Adde quod statim post
solutionem, affuso
alcali fixo, spiritus vehementer ebulliebat, manifeste indicio, magnam vim
aeris in poris ejus actui solutionis superfuisse. Verum ne quid precario
assumere videamur, ponamus 1312 partes (§ 25)6 aeris expansi ex
poris
menstrui in vesicam accessisse, reliquas autem 1000 partes revera in poris
metalli renatas et dilatatas fuisse. Erit ergo volumen metalli soluti ad
volumen aeris in poris eius renati et in vesica expansi ut 1 ad
1000; consequenter, in quamlibet
particulam cupri avellendam agebat portio aeris, quae expansa erat ad
particulam ipsam ratione voluminis ut 1000 ad 1; atque adeo diameter bullae
aeris, post
avulsionem corpus-
« В копии (§
15) вместо (§ 25). ь В копии (§ 35) вместо (§ 25).
о В копии начало
фразы следующее Quo non minor copia
aeris. d В копии слова in Шат опущены. е В копии (§ 35) вместо (§
25).