aestatis, fulminum
frequentia gravis, crebriores aurorae borealis apparitiones quam alias
fieri, imo
aliquando fulgetra nocturna et lumen septentrionale simul coruscare. Hinc
autem apparet auroram borealem et fulgetra nocturna non geneseos natura, sed
gradu et loco differre. Hanc fortiorem vim electricam, post fulmina
exspirantem, in rara atmosphaera sequi, illam mitiore frictione vaporum
excitatae in media regione electricitatis sobo-lem esse, et extra limites aeris
conspici. Conspicuum
lumen in spatio ab aere vacuo oriri posse experientia docti sumus; a
ratiociniis, quae clariorem et distinctiorem aetheris ideam requirunt, sine
errandi periculo hic abstinere possumus. Remo-tam esse ex atmosphaerae regione
borealis aurorae sedem, comparata crepusculorum figura cum illius facie
indicat. Quippe crepusculorum peripheriam circulum prope maximum esse ex
natura umbrae terrestris, et ex arcus flexu colligitur; septen-trionalis vero
luminis ambitum juxta normam aequatoris et Uli parallelos circulos flecti, ex
ratione amplitudinis arcus luminosi ad altitudinem deducitur.
Confirmatur denique Situs observatione, quam
elapsa hyeme institui. Die duodecimo Februarii anni hujus, extincto
crepus-culo, occupavit totam coeli faciem vividum adeo lumen, et non solum
septentrionem versus, verum etiam in opposita coeli regione ad
austrum, luminosum
arcum formavit; tarnen erecta supra tectum ferrea virga, quae fulmineam
electricitatem prae-erita aestate indicabat, nullum dedit ejusdem Signum.
Electricitas igitur, borealis
aurorae genitrix, circa superio-rem potissime partem mediae atmosphaerae
excitatur, auram supremi strati movet, et purissimo aethere vibrato columnas
et spicula ejaculatur; integer vero atmosphaerae aer ejus den-sitatis, qua
circiter in globo vitreo lumen electricum exstin-guitur, obscurus existit, et
luminoso arcu terminatus non dif-ficilem modum altitudinis ejus inveniendae
subministrat.