simul fere
percipiet; in
d et f majus intervallum
temporis erit observatum inter fulgur et tonitru, quam in b. Denique in d vis
electrica minor, in
/ major sentietur, sive
primo originem sumet; quia communicatione per utramque aequabiliter
distribuetur.
XV. Cum autem haec omnia etc.
(p. 74, 1. 5). His tarnen, non omnem
prorsus inutilem operam in observationibus circa aeream electricitatem
instituendis esse censeo; sed potius ad expiscandam penitus naturam illius
esse incumbendum. Idcirco sequens excogitavi instrumentum, ad summam
electricitatem
aeris determinandam [fig. 11], sine usu oculorum, ut proposuit
Cl. Wincklerus:
in locis variis, quantumcunque remotis. Paretur sagitta metallica ex cylindro
cavo; in cavitate contorqueatur elater tenuissimus ab tubo adhaerens in b et
orbiculo levissima a instructus, cui Stylus с cum elateribus
divergentibus d affer-ruminetur. Cavitas
denticulis frequentissimis armetur. Exorta vis electrica in tubo metallico vi
repellente urgebit orbiculum ex cavitate; quoque major erit, eo major pars
styli ex cavitate prominebit. Cessante electricitate, Stylus retroire non
poterit, obstante
elatere et denticulorum asperitate; et quantitatem summam
determinabit, opportuno
tempore spectandam.
XVI. Alterius modi (p. 78, 1. 1). Tempore fulmineae tem-
pestatis
campanas pulsantes uti possunt longis funibus, et ex parte sericis; ne
electrica vis in campana concepta noceat.
XVII. Adeo igitur probabile est etc.
(p. 80, 1. 11). Franclini conjectura de
aurora boreali, quae in iisdem litteris paucis expressa est verbis, a mea
theoria distat toto coelo; ille enim materiam electricam, producendo lumini
boreali idoneam, a tro-picis ad polos accersere satagit; ego vero in loco
ipso amplis