adeoque ad supra
ostensam rationem § 20 expandi et contrahi non posse; interim tarnen multum
spatii ad contrahendum superesse debere; et secundum variam quantitatem
materiae pere-grinae diversam contractionem et expansionem corporum judi-cari
debere; 3)
cum
in situ corpusculorum cubico 12 contactus debeant esse inter octo
corpuscula, in
rhomboico autem inter totidem octodecim: idcirco verosimile esse, corpuscula
in situm rhomboicum ex cubico reducta fortiorem inter se nexum acqui-
rere, amissa
fluiditate, eoque ocius, quo promptius sex novi contactus accedant.
§ 22
Experientia duce ostendunt diversa
corpora
variam contractionem, quae in omnibus mensurae subjicitur, ad ebullitionem
et ad congelationem cogendis: ut in aqua, in liquoribus quibusdam oleosis et
solutionibus salium. In Ulis autem quae vel congelationem vel ebullitionem
respuunt, contractionis et dilata-tionis inter illasa terminos
ponere
non datur. Ita comparatum erat cum Mercurio. Nam ante proxime elapsam hiemem
nulla hujus certitudinis spes apparebat. Nunc autem 'id solum restat ut
experimentis et ratiociniis determinetur certus ad congelationem Mercurii
gradus, atque dubia tollantur, quae ex disso-nis phaenomenis orta
sunt. Quantum
experimenta et ratiocinia mea huc faciant, ex sequentibus videre est.
§ 23
Die 26 Decembris
anni 1759, saeviente gelu 208 graduum, exposui
thermometrum rite cum omnibus, quae ad producendum frigus artificiale
pertinent, sub dio nivi insertum; cui infud spiritum nitri; tum illa in
mellaginem redacta, instar butyri semifusi, Mercurium aucto frigore ad
gradum 330
depressit.
В оригинале явная
опечатка illos.
