veram causam cursuum
maris, 3) vera scientia
mutationum atmosphaerae, unde tempestates, praesertim vero venti prae-videri
possent.
Caput II
DE CONDENDA
VERA THEORIA MAGNETICA
§ 64
Ex observationibus
theoriam formare, ex theoria observationes corrigere est optima omnium ratio
veritatem stabiliendi, quod praecipue hac in re, quae subtilissima omnium in
physicis esse jure censetur, probe tenendum est. Etenim ab Ulis
medita-tionibus, quae ex paucis adeo phaenomenis cognitis deducuntur,
. pomposus
duntaxat orbi literario offertur calculus, et parum adeo utilitas rei nauticae
cepit incrementi: quippe phaenomena pro diversitate locorum et temporum ita
variant, ut sola omnis. attentionis humanae vim fere obruant. Non hic
pulcherrimae sublimiorum mathematum scientiae aliquid detrahere audeo, . quam
principem humanae cognitionis agnosco; verum suo tan-tum loco post
collectas, examinatas,
distributas et inter se com-paratas observationes adhibendam esse censeo.
§ 65
Observationum
igitur
numerus principale erit in negotio isto subsidium. Illae autem duplicis sunt
generis, alterum loco fixo a viris naturae studiosis institutas
continet, alterum
a navi-gantibus rudi Minerva et tumultuarie factas comprehendit. Priores ergo
initio in quaerenda causa sequendae sunt, posteriores cum judicio et
circumspectione adhibendae. Maxime vero pluri-mae sunt instituendae meliore
methodo.
