contrarium frigus atque gelu habeat
locum. Equidem
vastissimi Sibiriae tractus, qui glacialem praesertim Oceanum spectant; aeque
ac Uli amplissimi campi, montis altissimi constituentes fastigium, quo
Chinarum Imperium a Sibiria separatur, infra duos tresve pedes regelati, media
aestate, in ipsa superficie humi, continuo intus rigent constricti
gelu. Licet
autem a majore vi hiberni frigoris, quod aestivi solis exsuperat actionem, id
potissi-mum sit derivandum, quod haec loca ob viciniam gelidae regionis
atmosphaerae, illa propter frigidum clima, coeli dementia frustren-tur; verum
tarnen ex ratione plus simplici suspicor, latere qui-busdam in locis internam
causam subterranei frigoris, quod ad aquam in glaciem convertendam in ipsa
fere superficie telluris sufficiat. Quippe primo celebre illud antrum ad
Vesuntionem (quod etiamnum plerisque inter monstra naturae numeratur, qui-
busdam
ad vagabundam illam calorificam materiam demonstran-dam arripitur) nobis hic
indicat actionem cujusdam subterraneae causae, quae ingentem copiam glaciei
ministrat aestivo praesertim tempore. Cum enim contra communem opinionem
Coissignius observationibus thermometricis institutis certo
affirmaverit, tempe-riem
in illo specu esse constantem semper,
nempe aliquod gradus infra congelationis terminum. Idcirco ratione duce
assequimur, aestivo tempore aquam pluviam per fornicem specus stillare et in
fundo illius in pyramides glaciales
concrescere; contra vero hyberna tempestate per congelatam terram nullum aquae
stillici-dium fieri, nullam glaciem nasci. Effectus isti cum nulli externi
aeris actioni tribui queant: subterraneae cuidam virtuti frigorificae
adscribendi sunt. Analogum quiddam huic phaenomeno accepi nuper а navigatore
aliquo, qui
multos per arinos littora Novae-Zemlae et insulas Spitzbergas frequentavit. Is
inter
alia memoratu digna mihi retulit, ibi ripas quorundam fluentorum hoc modo.
