unde
oritur non
contemnendum temporis in observando dam-num; potissimum cum ad tubum majorem
movendum rudior requiratur machina et ponderosius speculum reflectens.
Ultimo quamvis celebres
quidam astronomi radios, qui reflec-tente minore speculo prohibiti ad
objectivum non pertingunt, nullius esse frugis existiment, cum reputent
parallelos; at ego 1) teste ipsa theoria optica, 2) praxi, imo, 3) exemplis
contra-riis
astronomorum hic ostendo aliter ipsos sentire debuisse, si solita tuborum
catadioptricorum structura temporis usu et auctorum gravitate mentibus illorum
impressa non fuisset. Nullus equidem casus assignari potest, quo fieret, ut
quinta circiter et quidem media pars speculi tornando redderetur pro[r]sus
plana; et, hoc posito, omni in parte superficiei speculi fingi potest plana.
Nullum ergo tubum hucusque possumus existimare vel utcunque esse utilem contra
testimonia omnium astronomorum. Haec sunt, quae theoria dictat et
praxis. Ultimo
lentium quarum ratio in collectione radiorum (excepta varia refrangibili-tate)
eadem est, speculorum aperturae non solent minui prohi-bitis radiis, axi
propioribus, sed eis, qui ab ipso ad peripheriam remotissimi sunt, nempe qui
maxime ab distincto foco recedunt. Quid enim exercitatissimi Uli astronomi
desiderant, cum aper-turas a superficie vitrorum diminuunt quam quod ad
distinc-tiorem visionem obtinendam, confusiores radios arceant, distinc-
tioribus,
nempe ad axem propioribus, utantur; qui in cognitis tubis catadioptricis
prorsus extinguuntur, objectu minoris speculi.
Hae sunt, quae
removere srudeo, prorsus sublata omnium defectuum causa, scilicet
speculo minore
reflectente. Quippe