М.В.ЛОМОНОСОВ ТОМ 2 ТРУДЫ ПО ФИЗИКЕ И ХИМИИ

Sic quantum alicui corpori materiae additur, tantumdem dece-dit alteri, quot horas somno impendo, totidem vigiliae detraho. etc. Quae naturae lex cum sit universalis, ideo etiam ad regulas motus extenditur: corpus enim, quod impulsione ad motum excitat aliud, tantum de suo amittit, quantum alteri a se moto impertit. Igitur vi hujus legis motus, qui versus corpus A cor­pori В accedit, detrahitur ei, a quo corpus В motum illum acquirit, hoc est corpori A. Sed cum nulli corpori detrahi po­test id, quod non habet, necesse igitur est, ut corpus A mo- veatur, si attrahit corpus B, adeoque corpus A in absoluta quiete positum non potest movere aliud corpus B, quod supe-rius probatis contradicit. Idcirco aut attractio mera locum in rerum natura non habet, aut simul idem esse et non esse absur­dum non est. Ego prius amplector, posterius eis relinquo, qui omnia fere phaenbmena unico vocabulo explicare gaudent. Cae-terum si instituti ratio permitteret ipsos adire fontes, unde attractio ad naturam corporum derivatur, et scientiam natura­len inundat; liquidior reddi posset, quae hic asseritur, veritas. Verum id ad peculiarem tractationem reservo. Quoniam itaque attractio mera nulla esse potest; sequitur gravitatem corporum sensibilium ab impulsione proficisci, adeoque dari materiam, quae illa versus Centrum telluris urget. Gravium autem corpo­rum etiam minimae particulae sunt graves, unde materiam gra-vificam agere etiam in minimas particulas, porös angustissimos penetrare liberrime, atque adeo fluidissimam esse debere, mani­festum est. Haec autem materia in particulas corporum agere nequit, nisi in illas impingat, impingere autem non potest, quin illae resistant, hoc est opponant latera sua illi impervia. Hinc.